Przewlekła Choroba Nerek (PChN) przyczyny i jej stadia
Przewlekła choroba nerek (PChN) jest od niedawna zaliczana do chorób cywilizacyjnych. Może być ona skutkiem lub powikłaniem innych schorzeń, takich jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze i otyłość
Schorzenia będące przyczyną przewlekłej choroby nerek w kolejności najczęściej prowadzącej do rozwoju schyłkowej niewydolności nerek u osób dorosłych [1]:
- Cukrzycowa choroba nerek
- Nefropatia nadciśnieniowa
- Przewlekłe kłębuszkowe choroby nerek
- pierwotne
- wtórne (nefropatia toczniowa zapalenia dużych i drobnych naczyń etc.)
- Przewlekłe cewkowo-śródmiąższowe choroby nerek
- bakteryjne
- niebakteryjne
- Wielotorbielowate zapalenie nerek
- Wady układu moczowego
- Nefropatia zaporowa
- Inne
Z tego powodu niezwykle ważna jest skuteczna profilaktyka tej choroby. Obowiązująca obecnie klasyfikacja PChN wydaje się bardzo sprzyjać profilaktyce. Nefrolodzy amerykańscy wchodzący w skład Kidney Disease Outcomes Quality Initiative (KDOQI) [2], oraz międzynarodowy zespół Kidney Disease Improving Global Outcomes (KDIGO) [3] ustalili definicję PChN. Jest to wieloobjawowy zespół chorobowy powstały w wyniku trwałego uszkodzenia lub zmniejszenia liczby czynnych nefronów niszczonych przez różnorodne procesy chorobowe toczące się w miąższu nerek [1].
Klasyfikacja PChN
Stadia przewlekłej choroby nerek na podstawie szacowanego stopnia filtracji kłębuszkowej (eGRF) [1]
| Stadium |
Opis | eGFR [ml/min/1,73m2] | Inne używane pojęcia |
| I | Uszkodzenie nerek z prawidłowym lub podwyższonym GFR | 90 |
Uszkodzenie nerek pod postacią albuminurii, białkomoczu, krwinko-moczu bądź widoczne w badaniach obrazowych |
| II | Uszkodzenie nerek z łagodnym obniżeniem GFR | 60–89 | Utajona niewydolność nerek |
| III | Uszkodzenie nerek z umiarkowanym obniżeniem GFR | 30–59 | Jawna wyrównana niewydolność nerek |
| IV | Uszkodzenie nerek z ciężkim obniżeniem GFR | 15–29 | Jawna niewyrównana niewydolność nerek |
| V | Niewydolność nerek krańcowa mocznica - jeśli występują objawy kliniczne niewydolności nerek | < 15 lub dializa |
Schyłkowa niewydolność nerek niewydolność nerek |
Wynika z niej, że niewydolność nerek można rozpoznać, gdy wartość przesączania kłębuszkowego jest mniejsza niż 60 ml/min/1,73m2 [1–3]. W stadiach początkowych choroby uszkodzenie nerek należy potwierdzić za pomocą badań laboratoryjnych lub obrazowych. PChN przebiega bardzo podstępnie i większość chorych, szczególnie we wczesnym okresie schorzenia, nie ma świadomości zachorowania. W kontekście masowej niewiedzy pacjentów o chorobie, dane epidemiologiczne PChN są wprost zatrważające. Szacuje się, że PChN dotyczy 11% ogółu populacji, co może oznaczać, że w Polsce choruje na nią ponad 4 mln osób. W stadium 1 PChN (eGFR > 90 ml/min/1,73 m² pow. ciała) znajduje się w naszym kraju1,27 mln osób, w stadium 2 (eGFR 60–89) – 1,16 mln, 3 (eGFR 30–59) – 1,66 mln, 4 (eGFR 15–29) – 77 tys. oraz 5 (eGFR < 15) – 58 tys. osób. Dializowaniem objętych jest ok. 28 000 chorych. Należy oszacować, że około 80% chorych leczonych przez kardiologów i diabetologów oraz 50% pacjentów będących pod opieką lekarzy rodzinnych ma przynajmniej jeden z czynników ryzyka progresji PChN [4]. Sytuacja ta narzuca na lekarzy oraz cały system ochrony zdrowia konieczność prowadzenia badań przesiewowych w celu wykrycia schorzenia w jak najwcześniejszym stadium, zwłaszcza że wyniki badań klinicznych prowadzonych w ostatnich latach jednoznacznie wskazują skuteczną i prostą metodę spowalniania postępu PChN.
